Określenie statusu MŚP - czym jest i do czego jest potrzebne?
Kryteriami pozwalającymi określić, czy dane przedsiębiorstwo jest mikro, małe czy średnie (a może duże?) są: zatrudnienie w ujęciu ilościowym, wartość rocznych obrotów albo sumy bilansowej (dwie ostatnie zmienne stosuje się zamiennie - w zależności od tego, która wartość jest dla przedsiębiorstwa korzystniejsza). Wartości graniczne przedstawia poniższa tabela.
Przedsiębiorstwa, które odnotowują wyższe wartości niż zawarte w tabeli są przedsiębiorstwami dużymi, dla których możliwości wsparcia z funduszy UE są znacznie ograniczone w porównaniu do MŚP. Dla MŚP z kolei portfel dotacji jest duży i zróżnicowany, gdyż to właśnie te firmy uznawane są za motor gospodarki europejskiej. Na uwagę zasługuje fakt, że mniejsze przedsiębiorstwa mogą z czasem (i jest to naturalna kolej rzeczy w gospodarce) zwiększać sukcesywnie zatrudnienie oraz przychody (mogą oczywiście również je zmniejszać, choć to zjawisko występuje zdecydowanie rzadziej). Aby ich status również uległ zmianie, sytuacja musi mieć miejsca w drugim roku z rzędu (tzn. zmiana statusu następuje dopiero po 2 latach od wejścia w inny próg).
Nowe kategorie wielkości przedsiębiorstw: small mid-cap, mid cap.
Wraz z nową perspektywą rozszerzona została grupa firm, które mogą ubiegać się o dotacje. Nowymi kategoriami wielkości przedsiębiorstwa w perspektywie finansowej 2021-2027 są: small mid-cap, mid cap.
SMALL MID-CAP: tzw. „mała spółka o średniej kapitalizacji” – jest to podmiot zatrudniający nie więcej niż 499 pracowników, niebędący MŚP, którego roczne obroty nie przekraczają 100 mln EUR, a roczna suma bilansowa: 86 mln EUR.
MID-CAP: tzw. „spółka o średniej kapitalizacji” – to podmiot zatrudniający nie więcej niż 3 000 pracowników, niebędący MŚP ani small mid-cap.
Ustalenie statusu MŚP - jak to zrobić?
Wydawać by się mogło, że ustalenie statusu MŚP jest stosunkowo łatwym zadaniem. Niemniej jednak nasze doświadczenie w pracy z klientami pokazuje, że wątpliwości pojawiają się już na początki drogi. Problemem staje się bowiem odpowiednie ustalenie liczby pracowników. Do obliczenia statusu MŚP uwzględnia się bowiem:
- pracowników z wyłączeniem pracowników przebywających na urlopach macierzyńskim, ojcowskim i rodzicielskim, na urlopie bezpłatnym oraz pobierających zasiłek rehabilitacyjny;
- osoby pracujące dla przedsiębiorstwa, które mu podlegają i są uważane za pracowników na mocy prawa krajowego, z wyłączeniem praktykantów i studentów (umowa o praktyki albo szkolenie zawodowe);
- właścicieli - kierowników;
- partnerów prowadzących regularną działalność w przedsiębiorstwie, czerpiących z niego korzyści finansowe.
Gdy już poprawnie ustalimy status przedsiębiorstwa na podstawie jego danych jesteśmy wprawdzie krok dalej, jednakże to jeszcze nie koniec drogi. Zagadnieniem, które sprawia dodatkowe trudności jest kwestia otoczenia biznesowego przedsiębiorstwa, a dokładniej jego powiązań finansowych, operacyjnych czy administracyjnych z innymi przedsiębiorstwami na rynku. Relacje te, w zależności od ich rodzaju i wymiaru mogą mieć decydujący wpływ na status przedsiębiorstwa rozumianego jako cały organizm: przedsiębiorstwo plus zasoby przedsiębiorstwa powiązanego/partnerskiego.
Określając powiązania pomiędzy przedsiębiorcami należy zwracać również uwagę na występowanie ewentualnych powiązań przez osoby fizyczne lub grupę osób fizycznych (np. powiązania rodzinne) dotyczących:
- powiązań gospodarczych (stosunki handlowe – osiąganie obrotów ze sprzedaży w ramach podmiotów powiązanych przez osoby fizyczne lub grupy osób; relacje finansowe – istnienie wzajemnych relacji finansowych, wskazujących na możliwość wsparcia przedsiębiorstwa wnioskodawcy ze strony podmiotów powiązanych przez osoby fizyczne lub grupy osób fizycznych, takich jak pożyczki, poręczenia kredytów wspólne inwestycje majątkowe lub kapitałowe, umowy użyczenia, najmu lub dzierżawy, umowa franczyzy, itp.; wizerunek podmiotów – marka/nazwa podmiotu, logo podmiotu, adres strony www; wspólne występowanie na rynku – wspólni klienci, wspólni dostawcy, wspólni usługodawcy – np. usługi księgowe, reklamowe, prawnicze, informatyczne, wspólny zakres oferowanych produktów lub usług),
- powiązań organizacyjnych (np. małżonek/ka prowadzący działalność gospodarczą na tym samym rynku lub rynku pokrewnym).
Konieczna jest zatem analiza przypadków, ustalenie powiązań i odpowiednie obliczenie wyników, co pozwoli na końcu ustalić ostateczny status.
Jakie mogą być przypadki?
- Przedsiębiorstwo samodzielne: sytuacja najłatwiejsza, która dotyczy przedsiębiorstwa całkowicie niezależnego albo posiadającego co najmniej 1 udział mniejszościowy (przy liczbie udziałów >1 → każdy udział < 25%) w innym przedsiębiorstwie (albo odwrotnie - inne przedsiębiorstwo posiada w przedsiębiorstwie badanym udziały mniejszościowe, z których każdy <25%).
- Przedsiębiorstwo partnerskie: sytuacja, w której wysokość udziałów w innych przedsiębiorstwach wynosi od 25% do 50% (lub innych przedsiębiorstw w przedsiębiorstwie badanym). W tym przypadku do danych przedsiębiorstwa badanego dodajemy procent danych przedsiębiorstw partnerskich, w zależności od procentu udziału.
- Przedsiębiorstwo powiązane: w tym przypadku wysokość udziałów w innych przedsiębiorstwach przekracza 50% (lub udział innych przedsiębiorstw w przedsiębiorstwie badanym). W tym przypadku do danych przedsiębiorstwa badanego dodajemy 100% danych przedsiębiorstw powiązanych.
PRZYKŁAD:
Przedsiębiorstwo X Sp. z o.o. chce skorzystać z możliwości uzyskania dotacji w ramach jednego z programów wspierających MŚP. Analiza sytuacji tego przedsiębiorstwa wygląda następująco:
Dane X Sp. z o.o.:
- Liczba zatrudnionych pracowników (zgodnie z klasyfikacją wyżej): 12
- Obrót roczny: 1 mln EUR
- Suma bilansowa: 45 mln EUR (tej zmiennej nie bierzemy pod uwagę, ponieważ korzystniejszy jest dla nas obrót roczny)
Biorąc pod uwagę kryterium zatrudnienia uznać można, że na tym etapie przedsiębiorstwo może być przedsiębiorstwem małym. Sprawdźmy jednak, czy przedsiębiorstwo X jest przedsiębiorstwem samodzielnym, czy występują relacje wpływające na status.
W KRS widnieje informacja, że w Spółce 40% udziałów w kapitale posiada spółka Y Sp. z o.o., zatrudniająca 4 pracowników, odnotowująca w ubiegłym roku obrót wyniósł 40 mln EUR.
Ponadto, Prezes Spółki X prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą pod nazwą Z, która zatrudnia 1 osobę, a jej roczny obrót wyniósł 100 tys. EUR.
Jak obliczyć dane niezbędne do ustalenia statusu?
Zatem zgodnie z kryteriami, badane przedsiębiorstwo jest przedsiębiorstwem małym.
Należy pamiętać, że ustalenie wielkości przedsiębiorstwa musi się odbywać przy uwzględnieniu wszelkich powiązań kapitałowych i osobowych, mając na uwadze, że status firmy będzie weryfikowany przez instytucję zarządzającą konkursem, z uwagi na fakt, że często determinuje on wielkość dofinansowania. Instytucje te zawsze interpretują ewentualne powiazania w sposób rozszerzający, a więc – w przypadku wątpliwości – uznaje się, że powiązanie występuje.
Dokładne ustalenie statusu przedsiębiorstwa nierzadko wymaga konsultacji prawnej.
Zapraszamy Państwa także do zapoznania się z poradnikiem, który może być pomocny do ustalenia statusu przedsiębiorstwa.
„Poradnik dla użytkowników dotyczącym definicji MŚP”
Jaka jest wielkość Twojego przedsiębiorstwa?
Porozmawiaj z ekspertami Lech Consulting. Sprawdź możliwość pozyskania dofinansowania!
